Cuộc sống như một chuyến hành trình dài, đầy những ngã rẽ bất ngờ và thử thách cam go. Chúng ta, những người lữ khách trên hành trình ấy, đôi khi lạc lối, hoang mang tự hỏi: Mình đang đi đâu? Mục đích của tất cả là gì?
Bài viết này sẽ cùng bạn đi tìm lời giải đáp cho câu hỏi muôn thuở ấy, không phải từ góc độ tôn giáo hay triết lý cao siêu, mà từ chính những trải nghiệm thực tế, gần gũi nhất.
1. Hạnh Phúc Phù Du Và Cái Bẫy Của Bản Ngã
Ai trong chúng ta cũng khao khát hạnh phúc. Chúng ta miệt mài làm việc để có một cuộc sống đủ đầy, vun vén các mối quan hệ để tìm kiếm tình yêu và sự kết nối, theo đuổi đam mê để thỏa mãn khao khát của bản thân.
Nhưng thực tế phũ phàng là: hạnh phúc thường đến rồi đi, như cơn gió thoảng, khó nắm bắt, khó giữ gìn. Hôm nay bạn có thể hạnh phúc tột độ vì một thành công nào đó, nhưng ngày mai, bạn có thể lại chìm trong đau khổ vì một biến cố bất ngờ.
Vòng luẩn quẩn của hạnh phúc và khổ đau khiến chúng ta mỏi mệt, chán chường. Tại sao lại như vậy?
Bởi vì chúng ta thường nhầm lẫn giữa việc “thoát khỏi khổ đau” và “theo đuổi hạnh phúc”. Chúng ta bị bản ngã – cái tôi cá nhân ích kỷ – điều khiển, khiến ta luôn khao khát những điều tốt đẹp cho bản thân, sợ hãi những điều tồi tệ, dẫn đến tham lam, sân hận, si mê. Và chính những điều này trói buộc chúng ta vào vòng xoay bất tận của khổ đau.
2. Thoát Khỏi Cái Bóng Của Hạnh Phúc, Nhìn Thẳng Vào Sự Thật Của Khổ Đau
Để tìm thấy mục đích sống đích thực, trước tiên, chúng ta cần thoát khỏi cái bóng của hạnh phúc phù du, nhìn thẳng vào sự thật của khổ đau.
Hãy thử quan sát kỹ hơn, chúng ta sẽ nhận ra:
- Khổ đau hiện hữu ở khắp mọi nơi, từ những điều nhỏ nhặt như cơn đau nhức, sự mệt mỏi, cho đến những nỗi đau lớn lao hơn như sự chia ly, mất mát, bệnh tật, lão hóa và cái chết.
- Chúng ta không thể nào trốn tránh khổ đau. Dù có cố gắng đến đâu, chúng ta cũng không thể nào kiểm soát được mọi thứ xảy ra trong cuộc sống.
Thấu hiểu được bản chất của khổ đau chính là bước đầu tiên để giải thoát khỏi nó.
3. Mục Đích Sống: Hành Trình Giải Thoát Khỏi Khổ Đau
Nếu như hạnh phúc chỉ là cảm giác nhất thời, phù du, thì sự giải thoát khỏi khổ đau mới chính là mục tiêu tối thượng, là đích đến của cuộc sống.
Giải thoát ở đây không có nghĩa là chúng ta sẽ không bao giờ phải trải qua đau khổ nữa, mà là chúng ta sẽ không còn bị khổ đau chi phối, không còn để nó điều khiển tâm trí và hành động của mình.
Vậy làm thế nào để đạt được sự giải thoát đó?
Câu trả lời nằm ở chính nội tâm của mỗi chúng ta. Thay vì chạy theo những thứ bên ngoài, hãy tập trung vào việc tu dưỡng bản thân, rèn luyện tâm trí:
- Thực hành chánh niệm: Học cách sống trong hiện tại, quan sát suy nghĩ và cảm xúc của bản thân mà không phán xét, không đồng nhất.
- Phát triển lòng từ bi: Nuôi dưỡng tình yêu thương, sự cảm thông, tha thứ đối với bản thân và mọi người xung quanh.
- Sống có trách nhiệm: Hiểu rõ vai trò của bản thân trong cuộc sống, sống có ích, có ý nghĩa, góp phần làm cho thế giới tốt đẹp hơn.
4. Tìm Thấy Niềm Vui Trên Chính Hành Trình Của Bản Thân
Khi tâm trí được giải phóng khỏi những ràng buộc của tham lam, sân hận, si mê, chúng ta sẽ tìm thấy sự an yên, tự tại đích thực – một trạng thái hạnh phúc bền vững, không phụ thuộc vào bất kỳ điều kiện nào bên ngoài.
Và trên hành trình tìm kiếm sự giải thoát ấy, chúng ta sẽ khám phá ra những giá trị đích thực của cuộc sống: tình yêu thương, lòng biết ơn, sự cho đi và nhận lại.
Hãy nhớ rằng, cuộc sống là một hành trình, không phải là đích đến. Hãy tận hưởng từng khoảnh khắc, trân trọng những gì mình đang có, và không ngừng nỗ lực để trở thành phiên bản tốt đẹp nhất của chính mình.
Đó mới chính là mục đích sống đích thực mà chúng ta nên hướng đến.
Bài viết được soạn lại dựa trên bài: Mục đích cuộc sống của sư Nguyên Tuệ
