Những Kẻ Tội Phạm
Trước khi được hân hạnh giao phó công việc nặng nề là trụ trì, thì tôi thường thăm viếng những nhà tù ở Perth để giảng đạo. Mỗi lần như vậy, tôi đều ghi rõ số giờ làm việc, để lỡ ngày nào mà tôi bị bắt bỏ tù thì sẽ lấy nó ra trình để được ân xá.
Ngày đầu tiên đến thăm một trại tù lớn ở Perth, tôi vô cùng ngạc nhiên thấy một số đông tù nhân đến nghe tôi giảng về thiền. Phòng giảng chật cứng, 95% số tù nhân trong trại đã đến nghe. Bắt đầu, mọi người đều yên lặng lắng nghe tôi giảng, nhưng tôi càng nói thì sự xì xào càng tăng. Sau khoảng 10 phút, một tù nhân giơ tay lên xin hỏi:
“Tôi nghe nói tu thiền một thời gian thì người ta có thể bay bổng lên không. Việc này có thật không?”
Nghe hỏi như vậy, tôi mới vỡ lẽ tại sao có quá đông tù nhân tới nghe tôi giảng. Họ tính học thiền để có thể nhấc bổng thân xác và bay qua khỏi tường ngục!
Tôi trả lời họ là chuyện đó có thể làm được, nhưng đối với những người tu thiền thật giỏi, và phải mất nhiều năm tu luyện.
Lần thứ nhì tôi trở lại nhà tù này thì chỉ còn vỏn vẹn bốn tù nhân tới nghe. Trải qua nhiều năm đến giảng tại các trại tù, tôi bắt đầu hiểu được một số tù nhân và khám phá ra họ đều có mặc cảm tội lỗi về những việc đã làm. Nhưng mà cảm này nằm sâu trong đáy lòng họ. Cả ngày lẫn đêm họ chỉ thổ lộ cho những người bạn thân nhất. Đứng trước công chúng hoặc người lạ, họ luôn tỏ vẻ đa nghi. Nhưng một khi bạn chiếm được cảm tình và được họ xem như một người hướng dẫn tinh thần, lúc đó họ sẽ mở lòng và tiết lộ tất cả những mặc cảm tội lỗi, khổ đau của họ.
Bài học:
Tôi thường khuyên những người bạn tù không nên nghĩ họ là kẻ tội phạm, mà chỉ là người đã phạm những hành động tội lỗi. Nếu chúng ta gọi họ là kẻ tội phạm, đối xử và xem họ như kẻ tội phạm, thì họ sẽ tin như vậy và trở thành những kẻ tội phạm. Đó là sự vận hành tự nhiên.
Ví dụ, một đứa trẻ nọ đi mua sữa với mẹ trong siêu thị và làm rớt hộp sữa khi ra quầy tính tiền, làm sữa văng tứ tung. Người mẹ nổi giận mắng: “Mày thật là đứa vụng về!”
Cách đó vài quầy tính tiền, một đứa trẻ khác làm rơi một lọ mật ong xuống đất. Lọ mật bể tung tóe và chảy bừa bãi ra sàn. Người mẹ này mắng: “Con đã làm một việc rất vụng về!”
Đứa trẻ trước bị xem là kẻ vụng về, còn đứa trẻ sau chỉ bị xem là lỡ dại làm một việc vụng về. Đứa trẻ trước có nhiều triển vọng trở thành “kẻ vụng về” suốt đời, còn đứa trẻ sau sẽ học cách không lặp lại những việc vụng về.
Tôi hỏi những người bạn tù hay nhớ lại xem trong ngày phạm pháp họ còn làm điều gì khác nữa không. Cùng trong năm phạm pháp và trong những năm tháng khác, họ đã làm gì khác. Và tôi nhắc đi nhắc lại với họ câu chuyện hai viên gạch xấu.
Ta có thể xem “hai viên gạch xấu” tượng trưng cho tội ác, nhưng hãy nhớ trên bức tường kia còn nhiều viên gạch tốt khác. Vậy bạn là một “bức tường xấu” cần phải đạp đổ, hay bạn là một “bức tường tốt” với lắt đắt vài viên gạch xấu?
Vài tháng sau khi tôi trở thành vị trụ trì tu viện và ngưng đi giảng ở trại tù, thì tôi nhận được một cú điện thoại của nhân viên cai tù mời tôi trở lại giảng. Ông ta nói đủ lời khen tặng mà tôi còn nhớ mãi tới nay. Ông nói những học trò tù của tôi, sau khi mãn hạn tù được thả, thì đi luôn, không bao giờ trở lại nhà tù nữa.
